گلوتامین، یک آمینو اسید، مدتهاست که یک مکمل محبوب در جامعه ورزشی بوده و اغلب به دلیل مزایای ادعایی آن در ریکاوری عضلات، عملکرد سیستم ایمنی و سلامت روده مورد توجه قرار میگیرد. با این حال، بررسی دقیقتر منشاء آن در محیطهای بالینی و شواهد علمی فعلی، تصویر دقیقتری را نشان میدهد، به ویژه در مورد اثربخشی آن برای ورزشکاران سالم.
ورود گلوتامین به عرصه مکملهای ورزشی تا حد زیادی ناشی از مزایای مشاهده شده آن در افرادی است که از حالات کاتابولیک شدید رنج میبرند، مانند قربانیان سوختگی یا افراد مبتلا به بیماریهای تحلیل برنده. در این سناریوهای بالینی حیاتی، گلوتامین، که اغلب به صورت داخل وریدی تجویز میشود، نقش مهمی در حمایت از بهبودی و حفظ عملکردهای فیزیولوژیکی ایفا میکند. منطق این بود که اگر گلوتامین به بهبودی در افراد تحت استرس شدید کمک کند، میتواند به طور مشابه برای ورزشکارانی که تحت تمرینات شدید قرار دارند نیز مفید باشد.
با این حال، یک تمایز اساسی در نحوه تجویز و وضعیت متابولیک فرد نهفته است. در محیطهای بالینی، تجویز IV سیستم گوارش را دور میزند و از تحویل مستقیم به جریان خون اطمینان حاصل میکند. هنگامی که گلوتامین به صورت خوراکی مصرف میشود، به ویژه در افراد سالم، بخش قابل توجهی - گزارش شده تا 50٪ - توسط سلولهای روده کوچک متابولیزه میشود. این بدان معنی است که مقدار قابل توجهی هرگز به گردش خون سیستمیک، چه رسد به عضلات، نمیرسد تا اثرات مورد نظر را اعمال کند.
علاوه بر این، تحقیقاتی که به بررسی تأثیر مکمل گلوتامین بر ورزشکاران پرداختهاند، نتایج متفاوتی به دست دادهاند. در حالی که شواهد حکایتی و ادعاهای بازاریابی فراوان است، مطالعات علمی قوی اغلب یک مورد کمتر قانع کننده را ارائه میدهند. برخی از مطالعات، حتی آنهایی که دوزهای بالا را تجویز میکنند - گزارش شده در محدوده 60 تا 70 گرم، بسیار فراتر از دوز "عادی" پیشنهادی معمول 10 گرم در روز - هیچ تأثیر قابل توجهی بر عملکرد، ریکاوری یا سنتز پروتئین عضلانی در ورزشکاران آموزش دیده نشان ندادهاند.
بدن انسان، زمانی که سالم و به خوبی تغذیه شده باشد، معمولاً گلوتامین کافی برای رفع نیازهای خود تولید میکند. در حالی که ورزش شدید میتواند به طور موقت ذخایر گلوتامین را تخلیه کند، پاسخ فیزیولوژیکی در ورزشکاران سالم معمولاً شامل افزایش جبرانی در سنتز گلوتامین است. بنابراین، مکمل با گلوتامین اضافی ممکن است مزیت بیشتری فراتر از آنچه بدن میتواند به طور طبیعی مدیریت کند، ارائه نکند.
در نتیجه، در حالی که گلوتامین از اهمیت غیرقابل انکاری در تغذیه بالینی برای افراد آسیب دیده برخوردار است، استفاده گسترده از آن به عنوان یک مکمل تقویت کننده عملکرد یا تقویت کننده ریکاوری برای ورزشکاران سالم فاقد پشتوانه علمی قوی است. ورزشکارانی که به گلوتامین یا هر مکمل دیگری فکر میکنند، باید یک رژیم غذایی متعادل، استراحت کافی و پروتکلهای تمرینی مبتنی بر شواهد را در اولویت قرار دهند و برای تعیین نیاز واقعی و مزایای بالقوه هر رژیم مکمل، با متخصصان تغذیه ورزشی مشورت کنند.

