T4 (Levothyroxine)

لووتیروکسین (T4) نسخه مصنوعی هورمون تیروئیدی تیروکسین است که به طور طبیعی توسط غده تیروئید تولید می‌شود. این دارو با نام‌های تجاری مانند Synthroid، Levoxyl، و Tirosint نیز شناخته می‌شود. این دارو در درجه اول برای درمان هیپوتیروئیدیسم (کم‌کاری تیروئید) استفاده می‌شود، وضعیتی که در آن غده تیروئید به اندازه کافی از این هورمون تولید نمی‌کند. لووتیروکسین به بازگرداندن متابولیسم، سطح انرژی و رشد بدن به حالت طبیعی کمک می‌کند.

---

فواید و عوارض جانبی

فواید:

• برگشت علائم هیپوتیروئیدیسم: به طور مؤثر علائمی مانند خستگی، افزایش وزن، یبوست، خشکی پوست و حساسیت به سرما را درمان می‌کند.

• بازگرداندن عملکرد طبیعی بدن: به تنظیم متابولیسم، ضربان قلب و دمای بدن کمک می‌کند.

• درمان برخی سرطان‌های تیروئید: در ترکیب با سایر درمان‌ها برای انواع خاصی از سرطان تیروئید استفاده می‌شود.

عوارض جانبی:

عوارض جانبی اغلب زمانی رخ می‌دهند که دوز دارو خیلی زیاد باشد و منجر به علائم پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم) شود. این علائم می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• عصبانیت یا تحریک‌پذیری

• بی‌خوابی یا مشکل در خواب * افزایش تعریق و عدم تحمل گرما

• ضربان قلب تند یا نامنظم (تپش قلب)

• اسهال

• ریزش موی موقت

• لرزش

• کاهش وزن

---

مزایا و معایب

مزایا:

• بسیار مؤثر: این دارو انتخاب اول برای هیپوتیروئیدیسم است و هنگامی که دوز آن به درستی تنظیم شود، بسیار مؤثر است.

• مصرف یک بار در روز: نیمه عمر طولانی آن امکان مصرف راحت یک بار در روز را فراهم می‌کند.

• ایمن در دوران بارداری: به طور کلی برای استفاده در دوران بارداری بی‌خطر است، اگرچه ممکن است نیاز به تنظیم دوز باشد.

معایب:

• نیاز به دوز ثابت: باید با معده خالی، معمولاً 30-60 دقیقه قبل از صبحانه و در یک زمان ثابت هر روز مصرف شود تا جذب مناسب آن تضمین شود.

• رسیدن به حالت پایدار آهسته: ممکن است چند هفته طول بکشد تا اثر کامل آن احساس شود و پس از تغییر، دوز پایدار جدیدی ایجاد شود.

• خطر کاهش تراکم استخوان: مصرف طولانی مدت، به ویژه با دوز بالا، می‌تواند خطر کاهش تراکم مواد معدنی استخوان و شکستگی را افزایش دهد.

• نیاز به نظارت منظم: برای اطمینان از صحت دوز خود، به آزمایش خون مکرر (TSH و T4) نیاز خواهید داشت.

---

دوز و فراوانی مصرف

دوز دارو بسیار فردی است و به عواملی مانند سن، وزن و شدت هیپوتیروئیدیسم بستگی دارد. این دارو به صورت خوراکی به عنوان یک دوز روزانه مصرف می‌شود. یک دوز شروع معمول برای یک بزرگسال سالم تقریباً 1.6 میکروگرم بر کیلوگرم وزن بدن در روز است. برای بیماران مسن یا افرادی که مشکلات قلبی دارند، از دوز شروع پایین‌تر (به عنوان مثال، 12.5-25 میکروگرم در روز) استفاده می‌شود تا از فشار بر قلب جلوگیری شود. دوزها هر 4-8 هفته بر اساس نتایج آزمایش خون و علائم بالینی تنظیم می‌شوند.

---

نیمه عمر و زمان تشخیص

لووتیروکسین نیمه عمر طولانی دارد.

نیمه عمر T4 در فردی با عملکرد طبیعی تیروئید تقریباً 6-7 روز است. در کسی که هیپوتیروئیدیسم دارد، می‌تواند حتی طولانی‌تر، حدود 9-10 روز باشد. به طور کلی حدود 5.5 نیمه عمر طول می‌کشد تا یک دارو به طور کامل از بدن پاک شود. بنابراین، لووتیروکسین را می‌توان حدود 4-6 هفته پس از آخرین دوز در سیستم تشخیص داد.

---

تاثیر بر استروژنیک، پروژسترونیک و پرولاکتین

• استروژنیک/پروژسترونیک: لووتیروکسین خود یک هورمون تیروئیدی است و اثرات استروژنیک (شبیه به استروئید) یا پروژسترونیک (شبیه به پروژسترون) مستقیم ندارد. با این حال، عملکرد صحیح تیروئید برای تعادل کلی هورمونی، از جمله هورمون‌های جنسی، ضروری است.

• پرولاکتین: هیپوتیروئیدیسم علت شناخته شده‌ای برای هیپرپرولاکتینمی (افزایش سطح پرولاکتین) است. این اتفاق می‌افتد زیرا بدن، در تلاش برای تحریک TSH (هورمون محرک تیروئید)، TRH (هورمون آزاد کننده تیروتروپین) بیشتری تولید می‌کند که همچنین ترشح پرولاکتین را تحریک می‌کند. درمان با لووتیروکسین، با بازگرداندن سطح T4 و کاهش TSH، معمولاً این اثر را معکوس می‌کند و منجر به کاهش سطح پرولاکتین بالا می‌شود.